Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü, vakıf taşınmazlarının satış, kiralama ve mal değişimi süreçlerine ilişkin usul ve esasları yeniden düzenledi. “Vakıf Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yeni yönetmelik; Vakıflar Genel Müdürlüğü ile onun idaresindeki mazbut vakıflara ait gelir getirici taşınmazları ve değerlendirilmemiş ya da işlev kazandırılmamış hayrat nitelikli taşınmazları kapsıyor. Bu kapsamda taşınmazların tahmini bedeli esas alınarak satış, kiralama, irtifak hakkı kurulması ve mal değişimi işlemlerine yönelik kurallar netleştirildi.
Yetki ve değer tespiti
Taşınmazlara ilişkin tapu tescil işlemleri, Genel Müdürlük tarafından verilen izin doğrultusunda bölge müdürleri veya yetkilendirdikleri personel tarafından yapılacak. Merkezde Genel Müdür veya görevlendireceği yardımcısı; taşrada ise bölge müdürleri ihale yetkilisi olarak görev üstlenecek.
Satış, kiralama ve irtifak hakkı işlemlerinde tahmini bedel, taşınmazın rayiç değeri, emlak vergi değeri veya asgari arsa birim değerleri dikkate alınarak belirlenecek. Yapılı taşınmazlarda irtifak hakkı ilk yıl için emlak vergi değerinin en az yüzde 10’u, boş arsa ve arazilerde ise en az yüzde 5’i üzerinden hesaplanacak.
İhalelere katılım şartları ve komisyon yapısı
İhalelere katılacak kişilerden Türkiye’de yerleşim yeri veya tebligat adresi göstermeleri, T.C. kimlik veya vergi kimlik numaralarını beyan etmeleri ve gerekli belgeleri sunmaları istenecek. İhale komisyonları tek sayıdan oluşacak şekilde en az 5 üyeden kurulacak; bu üyelerin biri başkan, ikisi konu uzmanı, biri ise mali uzman olacak. Gerek görülürse diğer kamu kurumlarından da üye görevlendirilebilecek.
İhalelerde kapalı teklif, açık teklif, pazarlık ve belli istekliler arasında kapalı teklif yöntemleri kullanılabilecek. Onaylanan ihaleler sözleşmeye bağlanacak; satış, mal değişimi ve irtifak hakkı işlemlerinde tapuda resmi senet hazırlanacak. Peşin satış ve mal değişimi durumlarında sözleşme zorunlu olmayacak.
Kira süreleri ve yükümlülükler
Genel Müdürlük ve mazbut vakıflara ait gelir getirici taşınmazlarda kira süresi en fazla 5 yıl olacak. Bakan onayıyla süre 10 yıla çıkarılabilecek; yapım karşılığı uzun süreli kiralamalarda ise süre Genel Müdür onayıyla 20 yıla, Meclis kararıyla 49 yıla kadar uzatılabilecek.
Fiili kullanım veya işgal tespit edilmesi halinde taşınmaz için geriye dönük en fazla 5 yıllık ecrimisil istenecek. Kira sözleşmeleri süre sonunda kendiliğinden sona erecek.
Tahliye süreci
Kira süresi içinde üç aylık ödeme yapılmazsa, kiracıya 15 gün içinde ihtarname gönderilecek ve borcun 30 gün içinde ödenmesi istenecek. Ödeme yapılmazsa taşınmaz, herhangi bir yargı kararına gerek olmadan mülki idare amirliğince tahliye edilecek.
Öte yandan, vakıf kültür varlıklarının restorasyon veya onarım karşılığı kiralanması bu yönetmelik hükümlerinin dışında tutuldu.